Tarihin En Büyük Veri Sızıntısı: Panama Belgeleri Bize Ne Anlatıyor?

Panama merkezli hukuk firması Mossack Fonseca’ya ait milyonlarca sayfalık dokümanın sızmasıyla, aralarında 12 lider ve 143 politikacının da olduğu binlerce kişinin offshore hesapları ortaya saçıldı. Deşifresi hala süren belgelere göre şirket, müşterilerinin vergi kaçırmasına ve kara para aklamasına yardımcı oldu.  Forbes'ın milyarderler listesinde bulunan 29 kişinin ismi belgelerde yer alıyor. 500'den fazla banka şaibeli küresel işlemlere aracılık etmiş. Belgelerde adı doğrudan geçen liderler, Arjantin Devlet Başkanı Mauricio Macri, İzlanda Başbakanı Sigmundur Davio Gunnlaugsson ve Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroshenko. KayıtlardaRusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in yakın arkadaşı Sergei Roldugin’in de adı geçiyor.  Türkiye'den de 101 şirketin yer aldığı iddia ediliyor. Panama belgeleri bugüne dek gündeme oturmuş en büyük veri ifşası olan ‘WikiLeaks’i geride bıraktı ve  11.5 milyon sayfa ve 2.6 terabyte büyüklüğündeki belgelerin ortaya çıkması ile tarihin en büyük sızıntısı olarak kayıtlara geçti. 

İşte detaylar... 

Panama Belgeleri, 1970’lerden günümüze uzanan bir zaman dilimini kapsıyor

Birçok farklı ülkeden gazetecinin bir yılı aşkın süredir üzerinde çalışarak topladığı gizli belgelerde aralarında bazı ülke liderlerinin yakın çevresiyle de ilişkili hesapların detayları ortaya çıkarıldı.

'Vergi cennetlerine indirilmiş en sert darbe oldu'

Araştırmayı yürüten Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ) Direktörü Gerard Ryle, ele geçirilen belgelerin Mossack Fonseca şirketinin son 40 yıl boyunca yürüttüğü günlük işlemleri kapsadığını söyledi. 

BBC'nin verdiği bilgiye göre Ryle, "Ele geçirilen belgelerin sayısına bakıldığında sanırım bu olay, vergi cennetlerine indirilmiş en sert darbe oldu" dedi.

Alman "Süddeutsche Zeitung" gazetesi tarafından elde edilen belgelerin ilk kısmı, Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ) tarafından, 80 ülkeden gazetecilerle paylaşıldı.

12 lider ve 143 politikacı

Görsel: Süddeutsche Zeitung

Panama merkezli Mossack Fonseca isimli hukuk şirketinin kayıtları içerisinde emekli olmuş veya hâlâ görevde bulunan 12 ülke lideri ile 143 politikacı da bulunuyor. 

Dökümanlara göre, şirket, müşterilerinin vergi kaçırmasına, yaptırımları bertaraf etmesine ve kara para aklamasına yardımcı oldu.

Putin'in çocukluk arkadaşı Sergey Roldugin (en solda) adına kayıtlı bir offshore şirket üzerinden milyarlarca dolarlık kara para aklama operasyonu yapıldığı iddia ediliyor

Belgelerde adı doğrudan geçen liderler, Arjantin Devlet Başkanı Mauricio Macri, İzlanda Başbakanı Sigmundur Davio Gunnlaugsson ve Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroshenko.

Belgelerde ayrıca, Rusya Devlet Başkanı Putin'in yakın arkadaşları, Azerbaycan Devlet Başkanı Suriye Devlet Başkanı Esad'ın kuzenleri, İngiltere Başbakanı David Cameron'ın babası, Pakistan Başbakanı Nawaz Şerif'in çocukları ve Malezya Başbakanı Necib Rizak'ın oğlunun da adı geçiyor.

Aliyev'in ailesi, 

Guardian gazetesinin manşeti 'Putin'e kadar uzanan 2 milyar doların gizli izi' şeklinde

İzlanda Başbakanı'nın istifası isteniyor

Belgelerde adı geçen bir diğer ülke lideri ise İzlanda Başbakanı Sigmundur Gunnlaugsson.

İzlanda'da Gunnlaugsson'un hemen istifa etmesi gerektiği yönünde baskılar artarken, Başbakan yasa dışı bir iş yapmadığını ve eşinin de hisse devrinden herhangi bir finansal çıkar sağlamadığını ifade ediyor.

‘Panama belgeleri' olarak adlandırılan belgeler 400'yakın gazeteci tarafından değerlendirilmiş

DW'nin verdiği bilgiye göre ‘Panama belgeleri' olarak adlandırılan belgeler Washington'daki Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler konsorsiyumuna üye 400'e yakın gazeteci tarafından değerlendirilmiş. 

Belgelerde elektronik posta adresleri, pasaport kayıtları ve çoğunluğu Panama'da bulunan 214 bin paravan şirkete ait bilgiler bulunuyor. 40 yıldır offshore işi yapan mali müşavirlik şirketi Mossack Fonssecka hakkında vergi kaçırmaya aracılık ettiği şüphesiyle Almanya'da soruşturma açılmıştı.

Türkiyeden 101 şirket yer alıyor iddiası

Sızdırılan belgelerde, Türkiye’den de 101 şirketin ve 10 müşterinin yer aldığı belirtiliyor. Ancak bu isimler henüz ifşa edilmiş değil.

'Hizmetlerimiz istismar edildi'

Şirketin kurucularından Roman Fonseca ‘Süddeutsche Zeitung' gazetesine yaptığı açıklamada 40 yıldır çalışmalarının hiçbir şikâyete yol açmadığını ve gizli listelerin açıklanmasının ‘Panama'ya yapılmış bir saldırı anlamına geldiğini söyledi. Yasa dışı faaliyetlere sıfır tolerans gösterdiklerini duyuran Panama hükümeti skandalın aydınlatılmasına yardımcı olunacağını açıkladı.

Şirket açıklamasında ayrıca "Verdiğimiz hizmetlerin istismar edilmesinden dolayı üzüntü yaşıyoruz" ifadesi de yer aldı.

BBC Türkçe, Al Jazeera, Dünya ve DW